Dit artikel is in juli 2024 verschenen in Pi en geschreven door Eva Vroom. De fotografie is van about.today.
Het Amsterdamse hoofdkantoor van PwC Nederland in businesspark Riekerhaven is gevestigd in Westgate I en Westgate II, tussen 2004 en 2006 ontworpen door Kraaijvanger Architects. De twee gebouwen met samen circa 56.000 m2 kantooroppervlak zijn met elkaar verbonden door een ondergrondse voetgangerstunnel in de parkeergarage.
FOTO: Het midden van de Plaza’s wordt ingenomen door de receptie, een koffiebar en een all day bar.
De afgelopen jaren zijn de oorspronkelijke cellenkantoren getransformeerd tot een veel meer open kantooromgeving, passend bij activity based working. Hierbij is gekozen voor zoveel mogelijk hergebruik van materialen, vanuit het streven om CO2 neutraal en circulair te verbouwen. Onderdeel van dit traject zijn de centrale ontmoetingsgebieden - de Plaza’s - in Westgate I en II.
Het interieur van deze enorme ruimtes is ontworpen door Powerplant en gebouwd door Gielissen Interiors | Exhibitions | Events, dat jarenlange ervaring heeft op het gebied van circulariteit.
FOTO: Zorgvuldig geplaatste beplanting en groene wanden maken een belangrijk onderdeel uit van het interieurontwerp.
Powerplant is sinds 2017 betrokken bij het project, vertelt creatief directeur David Kulen. “We hebben het circulair ontwerp gemaakt voor de Plaza’s. Oorspronkelijk waren deze grote ontvangstgebieden veel formeler, PwC kwam bij ons met de vraag: hoe brengen we een dergelijke ruimte tot leven?” Powerplant bedacht een nieuwe, radicaal andere zonering van de Plaza’s, met de hospitality centraal in de beleving. “Wij hebben de Plaza’s ingericht als coworking space, die zo’n twee uur per dag vooral restaurant is. Als je de hospitality goed neerzet en je zorgt dat er altijd iets open is, breng je levendigheid.”
Het midden van de Plaza’s wordt ingenomen door de receptie, een koffiebar en een all day bar. Daaromheen ligt een ring die geïnspireerd door stadsparkplanning is ontworpen als prettige en levendige coworkingspace met zorgvuldig geplaatste beplanting en groene wanden. “We hebben verschillende zitgebieden, sferen en typologieën ontworpen met een afwisseling van open en meer besloten plekken, waarbij het rustiger wordt naarmate je verder van de kern af komt.”
FOTO: Een van de toegepaste materialen in de Plaza van Westgate II is steigerbuis, dat universeel en remontabel is en dus makkelijk herbruikbaar.
FOTO: Gielissen werkte de opvallende tribune in Westgate I af met herbestemde wandpanelen uit het PwC kantoor.
Belangrijke eis vanuit PwC was om hergebruik onderdeel te maken van het ontwerp. Kulen: “PwC wil als bedrijf zoveel mogelijk rekening houden met circulariteit. Ze hadden een hele verdieping met meubilair dat volledig gerefurbished is, en een grote materialenpool met herbruikbare onderdelen, beplating enzovoorts. Dat vormde een uitdaging, omdat het geen standaard lineair ontwerpproces is. Bij circulair design maak je als het ware een kleurplaat, die je invult met wat er in de materialenpool voorhanden is. Dat vereist veel meer creativiteit.” Om te zorgen dat het ontwerp op basis van hergebruikte materialen een eenheid zou vormen, is alles volgend een strak grid ontworpen. “We hebben gezocht naar herhaling en structuur.” Al het maatwerk is met uiterste precisie gerealiseerd door Gielissen Interiors, dat speciaal voor dit soort circulaire projecten een oogsthal heeft gebouwd, aldus Commercieel Manager Interiors Frank van der Pasch. “Wij hebben de vertaalslag gemaakt van het schetsontwerp van Powerplant naar uitvoeringstekeningen, en konden op basis van de beschikbare oogstmaterialen de meest duurzame oplossingen aandragen.”
Voor Gielissen zijn de Plaza’s de bekroning van een al langer lopend traject, vervolgt van der Pasch. “PwC Nederland kwam eind 2019 bij ons, omdat ze hun vergadercentrum volledig circulair wilden maken. Alle materialen daarvoor kwamen uit andere kantooronderdelen. Zo staan de beeldschermen bijvoorbeeld op AV meubels die gemaakt zijn uit oude volkern bureaubladen. Na het vergadercentrum wilde PwC het hele kantoor circulair maken en zijn we aan de kantoorverdiepingen begonnen, die werden ingericht volgens een activity based workconcept naar ontwerp van Kraaijvanger Architects. Op deze kantoorverdiepingen hebben we bijvoorbeeld achterwanden gemaakt van geoogste en gereinigde tapijttegels en verrijdbare koffiemeubels uit hergebruikte volkern platen. Hergebruikte keukenkastjes kregen allemaal een uniforme afwerking, zodat er eenheid ontstaat.”
FOTO: De Plaza’s hebben verschillende zitgebieden, sferen en typologieën met een afwisseling van open en meer besloten plekken.
Bij de Plaza’s is hergebruik gecombineerd met nieuwe, duurzame materialen, vertelt ontwerper Lotte de Jong die samen met Gielissen de complexe ‘materialenpuzzel’ voor PwC oploste. “Bij ‘schuifprojecten’ zoals we dit noemen, ben je afhankelijk van de oogstmaterialen die op een bepaald moment in het traject beschikbaar zijn. Je kunt niet zomaar overal materialen halen uit een gebouw dat in gebruik is. In Westgate II hebben we daarom bewust gekozen voor nieuw steigerbuis, dat universeel en remontabel is en dus makkelijk herbruikbaar.” In de grote luifel van de uitgiftebalie zijn de stalen buizen gecombineerd met gerecycled acrylaat. De ombouw van de balie bestaat uit Resysta biobased plaatmateriaal op basis van 60% rijstvlies.
Het interieur van Westgate I kwam later aan de beurt, toen inmiddels meer materialen uit het PwC kantoor beschikbaar waren voor hergebruik. De Jong: “Op de uitgiftes van Westgate I ligt geoogst accoya hout. We kwamen net iets te kort, maar Kraaijvanger stelde een massief accoya houten boardroomtafel ter beschikking. Dat was echt een cadeautje!” Ook de opvallende tribune in Westgate I is afgewerkt met herbestemde wandpanelen van PwC; deuren zijn hergebruikt als tafelbladen en voormalige verlichtingselementen zijn getransformeerd tot hangende plantenbakken. “PwC wilde zoveel mogelijk hun eigen materialen in het project terug laten keren.”
FOTO: Gielissen heeft een eigen oogsthal, die speciaal voor dit soort circulaire projecten gebouwd is.
Belangrijke aanjager van deze ‘no waste’ aanpak is Rob Klinkert, senior portfolio manager facility management bij PwC Nederland. “Het aandeel duurzaamheidsadvies in onze business is sinds 2015 sterk gegroeid, als facility management moet je aanhaken bij de core business. De grootste impact die je in facility management kunt maken, is veel minder inkopen en de spullen die je hebt zolang mogelijk in de waardeketen houden. Geïnspireerd door het circulaire gedachtengoed van Thomas Rau zijn we kleinschalig gestart met een pilot voor de verlichting. Van daaruit hebben we het hergebruik steeds verder uitgebreid, en ook aan leveranciers gevraagd of ze hieraan mee wilden werken. We hadden uiteindelijk twee verdiepingen met her te gebruiken wanden, delen van keukens, isolatiemateriaal, verlichtingsarmaturen. Als we een inkooptraject deden, dan zeiden we kijk eerst maar wat je hieruit kunt gebruiken.”
Wat betreft het circulaire ontwerp voor de Plaza’s is hij tevreden, maar “het mag wat mij betreft nog verder doorgevoerd worden. Ik zie dat projecten nog vaak lineair verlopen, een gebouw of interieur wordt opgeleverd en dan stopt de rol van de architect. Qua ontwikkelperspectief zou het beter zijn als die bij een project betrokken blijft. Je moet de impact die je als (interieur)architect kunt hebben niet onderschatten, die is enorm.”
Legenda:
Opdrachtgever PwC Nederland
Interieurontwerp Powerplant
Interieurbouw Gielissen Interiors | Exhibitions | Events
Sustainability strateeg Lotte de Jong
Hergebruikt materiaal PwC Rubberwood; pantry: onderkasten, bladen, koelkasten, spoelbakken en kranen; akoestisch vilt; wandpanelen grijs & houtlook; deuren; trespa bureaubladen; tapijttegels; verlichtingsarmaturen
Hergebruikt materiaalderden Rubberwood (boardroom tafel Kraaijvanger Architects)
